Prachuap Khiri Khan (Thai: ประจวบคีรีขันธ์, spreek uit: [prā.t͡ɕùa̯p.kʰīː.rīː.kʰǎn]) is een van de westelijke provincies(changwat) van Thailand. Het ligt in het noordwesten van het Maleisisch schiereiland, ongeveer 240 zuidelijk van Bangkok. De naburige provincies zijn Phetchaburi in het noorden en Chumphon in het zuiden. In het westen grenst het aan de Tanintharyi Regio of Myanmar.
Prachuap Khiri Khan is 6,367 vierkante kilometer, van de Golf van Thailand tot de grens met Myanmar in de Tenasserim Heuvels. De provincie ligt op de Kra landengte, de nauwe landbrug die het Maleisisch Schiereilandverbindt met het vasteland van Azië. Geografisch is Prachuap Khiri Khan een laag-heuvelige vlakte in hoogte variërende van zeeniveau tot 1.200 meter. De hoogste gebieden liggen in de westelijke regio’s, en vormen ongeveer 30% van de provincie.
De lange kustlijn aan de Gof van Thailand heeft veel zandstranden. De bekendste zijn te vinden bij Hua Hin, dit is een populaire badplaats geworden toen koning Prajadhipok (Rama VII) er een zomerpaleis liet bouwen. Het land wordt gestaag hoger van de kustlijn in de Tenasserin Heuvels, de bergketen die de grens vormt met Myanmar. Deze heuvels vormen tevens de waterscheiding. Daardoor zijn de rivieren in de provincie erg kort. De enige rivier van belang is de Pranburi River in het noorden. Onder de kleinere rivieren is de Khlong Kui.
Prachuap Khiri Khan heeft de bijnaam “Mueang Sam Ao”, dat is vertaald “stad met drie baaien”, en slaat op Ao Noi, Ao Prachup, en Ao Manao .Deze baaien liggen aan elkaar in het Mueang Prachuap Khiri Khan District.
Het Khao Sam Roi Yot Nationale Park werd geopend in 1966 om Thailands grootste zoetwater moerassen te beschermen. In het park liggen mangrove moerassen en modderbanken. Helaas zijn de meeste moerassen verandert in garnalen kweekvijvers, ondanks de ligging in een nationaal park. Het park is 2,485 km2 groot, 38.7% van het provinciale areaal.
De stad Muang Na Rang werd gebouwd in 1845, nadat het verlaten was bij de val van het Ayutthayase koninkrijk in 1767. De stad werd herbouwd aan de monding van de Ron River, en “Prachuap Khiri Khan genoemd, dat ‘stad in de bergen’ betekend.
Koning Mongkut verzamelde mensen uit drie steden: Bang Nangrom, Kui Buri, en Khlong Wan. Hij vestigde hen in de herbouwde stad. Tegelijkertijd hernoemde hij een deel van wat nu de Provincie Trat is, en Koh Kong Provincie in Cambodja in “Patchan Khiri Khet”. Die naam werd gekozen omdat het rijmt met “Prachuap Khiri Khan” precies aan de andere kant van de Golf van Thailand op dezelfde breedtegraad.
In 1868, nodigde King Mongkut buitenlandse gasten uit om in de provincie naar een zonsverduistering te kijken. Had deze zelf voorspeld plaats te vinden op 18 augustus 1868. De koning en de genodigden bekeken de verduistering vanaf een observatiepunt in de moerassen bij Sam Roi Yot. Helaas raakte de koning besmet met malaria waaraan hij overleed op 1 oktober.
Tijdens de regering van koning Rama II werd er een nieuwe stad gevestigd aan de monding van het I Rom Kanaal onder de naam Muang Bang Nang Rom. Prachuap werd een badplaats tijdens de regering van Rama V. Behalve toeristisch is de provincie grotendeels agrarisch. De productie van kokosnoten is de belangrijkste oogst. Meer dan 40% van alle boeren in de provincie teelt kokosnoten.
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog in Azië vielen Japanse troepen Thailand binnen. Op 8 december 1941 landden ze bij de stad Prachuap Khiri Khan. Na urenlang stand gehouden te hebben in de slag om Prachuap Khiri Khan, kregen de troepen opdracht om het vuur te staken van de regering in Bangkok.
De ontdekking van 3000 jaar oude grotschilderingen werd bekend gemaakt door archeologen van de Dienst voor Fijne Kunsten. De ontdekking werd gedaan in een grot in het Khao Sam Roi Yod Nationale Park in mei 2020. Sommige schilderingen zijn nog redelijk goed zichtbaar. Andere schilderingen zijn beschadigd door invloeden van de natuur. Volgens de archeologe Kannika Premjai zijn de figuren afbeeldingen van mensen en jacht scenes met pijl-en-boog. Ook zijn er afbeeldingen van een serow, een familielid van de geit.
Het zegel van de provincie toont het Kuha Karuhas Paviljoen, dat gebouwd werd door koning Chulalongkorn (Rama V), toen hij de Praya Nakorn Grot (Sam Roi Yot District) bezocht. Achter het paviljoen is het eiland Ko Lak in Prachuap Bay te zien, het voormalige centrum van de administratie.
De provinciale boom, tevens de provinciale bloem is de rayan or manilkara (Manilkara hexandra). Milkfish (Chanos chanos) is de provinciale vis.
Het motto van de provincie is ‘stad van puur goud, heerlijke kokosnoten, ananas, schitterende stranden, bergen en grotten, land van spirituele schoonheid’.
De provincie is verdeeld in acht districten (amphoes). De districten onderverdeeld in 48 subdistricten (tambons) en 388 dorpen (mubans).
Sinds 26 november 2019 zijn er: een Prachuap Khiri Khan Provinciaal Administratieve Organisatie (ongkan borihan suan changwat) en 16 gemeentelijke (thesaban) gebieden in de provincie. Prachuap Khiri khan en Hua Hin have gemeente status (thesaban mueang). Er zijn verder 14 subdistrict gemeentes (thesaban tambon). De niet-gemeentelijke gebieden worden bestuurd door 44 Subdistrict Administratieve Organisaties – SAO (ongkan borihan suan tambon).
Hua Hin Airport ligt in het Hua Hin District. AirAsia vliegt direct naar Kuala Lumpur vanaf 18 May 2018.
De spoorweg in Prachuap Khiri Khan ligt aan de zuidelijke route vanaf Bangkok. Er zijn vijf belangrijke stations in Prachuap Khiri Khan: Hua Hin Station, Pran Buri Station, Prachuap Khiri Khan Station, Bang Saphan Yai Station, en Bang Saphan Noi Station.
Prachuap ligt aan Thailand Route 4 (Phetkasem Road), die het centrale deel van het land verbindt met het zuiden.
De Thaise koninklijke familie, in het bijzonder de koningen in het verleden, zette de nu zeer bekende badplaatsen op in de provincie. De lange witte zandstranden zijn schoon en mooi. Behalve zonnebaden, snorkelen en zwemmen kunnen bezoekers golven, spa’s bezoeken, grotten, heuveltoppen en watervallen bekijken en natuurparken bezoeken.
